Ghostscript wrapper for D:\BBB-ARCH\ARCHIWUM-lata-78-71\MTS78_t16z1_4\mts78_t16z4.pdf


M E C H AN I KA
TEORETYCZNA
I  STOSOWANA

4,  16 (1978)

ANALIZA  SPRĘ Ż YSTO- PLASTYCZNA  JARZMA  POŁĄ CZENIA  SWORZNIOWEGO

JAC EK  K AP K OWSKI  ( WAR SZ AWA*) )

1.  Wstę p

We  współ czesnym projektowaniu  konstrukcji  uwzglę dnia  się  również plastyczne  wł asnoś ci
materiał u,  z  którego  jest  ona  wykonana.  W  pewnych  fragmentach  ustroju  dopuszcza  się
powstanie  odkształ ceń trwał ych jeś li  ze  wzglę du  na  lokalny  charakter  stref  uplastycznio-
nych nie prowadzi  to  do zniszczenia  konstrukcji  jako  cał oś ci. Postę pując  tak,  moż na bar-
dziej  realnie  ocenić  rzeczywistą   noś ność  konstrukcji,  czyli  zaprojektować  ją   w  sposób
bardziej  racjonalny.  Jako  noś ność  graniczną   przyjmuje  się   takie  obcią ż enia  konstrukcji,
przy których doznaje  ona tak  duż ych  odkształ ceń,  że moż na traktować ją   jak  mechanizm.

D la  elementów  o  zł oż onym  kształ cie  rachunkowe  wyznaczenie  noś noś ci  granicznej
metodami  teorii plastycznoś ci jest  czę sto  utrudnione. Korzysta  się   wtedy  z  obliczeń  przy-
bliż onych dają cych  dolną  ocenę  noś noś ci granicznej. Obliczenia te oparte na jednej  z zasad
ekstremalnych  teorii  plastycznoś ci  polegają   na  wbudowaniu  w  kontur  elementu  zestawu
statycznie  dopuszczalnych  pól  naprę ż eń.  Oczywiś cie  kombinacji  takich  statycznie  do-
puszczalnych  pól naprę ż eń moż na dla  danego przypadku  dobrać wiele i  dla  każ dej  z nich
otrzymuje  się   inną   dolną   ocenę   noś noś ci  granicznej.  N ajbliż szą   rzeczywistoś ci  bę dzie na-
turalnie  najwię ksza  z  tak  otrzymanych  ocen  dolnych.  Przy  skomplikowanych  kształ tach
elementów  dobór  statycznie  dopuszczalnych  pól  naprę ż eń  dokł adnie  odwzorowują cych
kontur jest  bardzo trudny, a czę sto  niemoż liwy.  D latego  też  dokł adną   wartość  noś noś ci
granicznej uzyskuje  się   drogą   doś wiadczalnej  analizy  sprę ż ysto- plastycznej  pracy elementu
konstrukcyjnego.

W  teorii noś noś ci  granicznej, uwzglę dniając  tylko  koń cowy  stan  obcią ż eń  konstrukcji,
pomija  się   analizę   stanów  obcią ż eń  poprzedzają cych  jej  zniszczenie.  Takie  postę powanie
może  okazać  się  niewystarczają ce  w przypadku  obliczeń  konstrukcji  poddanych dział aniu
obcią ż eń  zmiennych,  w  szczególnoś ci  powtarzalnych.  Proces  rozwoju  odkształ ceń  plas-
tycznych  może przebiegać  w róż ny  sposób.  Ogólnie mówią c, konstrukcja,  w której  wystą -
pił y odkształ cenia plastyczne  nie powraca  po  obcią ż eniu  do stanu  wyjś ciowego.  Pozostaje
w niej pewien  stan  odkształ ceń i zwią zany  z nim stan naprę ż eń resztkowych.  Przy ponow-
nych cyklach obcią ż enia  o tej samej wielkoś ci konstrukcja  może zachowywać  się  w  dwojaki
sposób:

a)  podczas kolejnych  cykli obcią ż enia powstawać  bę dą   niemaleją ce  przyrosty odkształ -
ceń  plastycznych, w konstrukcjach po dostatecznie duż ej liczbie cykli  nastę puje  zniszczenie
przyrostowe, w wyniku nieograniczonego wzrostu  odkształ ceń konstrukcji;

*J  W  badaniach  doś wiadczalnych  brali  również  udział   Jan  Rembisz  i  J a n  Z acharzewski  (Rzeszów)
w  ramach  pracy  przejś ciowej  wykonywanej  w  Politechnice  Warszawskiej.



458  J.  KAPKOWSKI

b)  przy  obcią ż eniach  cyklicznych,  róż noimiennych,  odkształ cenia  trwał e  mogą   po-
zostać  ograniczone,  ale  w  wyniku  cykli  odkształ ceń  plastycznych  przeciwnych  znaków
wystę puje  zmę czenie  plastyczne  (niskocyklowe  —  po  kilku  do  kilku  tysię cy  cyklach
obcią ż enia).

Okreś lenie  warunków,  które  zapewniają ,  że  w  konstrukcji  nie  wystą pią   opisane  me-
chanizmy  zniszczenia  jest  przedmiotem  teorii  adaptacji  (przystosowania  się )  konstrukcji
do  obcią ż eń  zmiennych.  Obliczenia  wedł ug  teorii  adaptacji  istotne  są   dla  konstrukcji
wykonanych  z  materiał ów,  dla  których  w  stanie  plastycznym  zależ ność  naprę ż enie  —
odkształ cenie  jest  niejednoznaczna.

M oż na  powiedzieć,  że  konstrukcja  przystosuje  się   do  obcią ż eń  cyklicznie  zmiennych
jeś li  zajdzie  jedn a  z dwóch  ewentualnoś ci:

1.  naprę ż enia resztkowe, powstają ce  w trakcie cykli począ tkowych, redukują   naprę ż enia
wypadkowe  w  nastę pnych  cyklach  tak,  że  reakcja  konstrukcji  n a  kolejne  cykle  obcią ż eń
bę dzie  czysto  sprę ż ysta  i nie wystą pią   w niej  nowe  odkształ cenia trwał e;

2.  naprę ż enia  resztkowe,  powstał e  w  poprzednim  cyklu  obcią ż eń,  spowodują   taką .
redystrybucję   naprę ż eń  wypadkowych,  że  w  kolejnych  cyklach  odkształ cenia  plastyczne
bę dą   coraz  mniejsze.  W  wyniku  tego  sumaryczne  odkształ cenia  plastyczne  bę dą   dą ż yły
do  pewnych  wartoś ci  skoń czonych.

W  niniejszej  pracy  zawarte  są   wyniki  badań  doś wiadczalnych  dla  jarzm a  poł ą czenia
sworzniowego  o  zadanym  kształ cie.  Jest  to-  element  konstrukcyjny  stosowany  wtedy,
gdy  dwa  fragmenty  konstrukcji  poł ą czone są   sworzniem,  przy  czym  na  ogół  zakł ada się ,
że  sworzeń  umieszczony jest  suwliwie w jarzm ach. Jako przykł ad kształ tu jarzm a  wybrano
kształ t  okucia  gł ównego  skrzydł a  samolotu. D o wyznaczenia  obszarów  plastycznych  zasto-
sowano  m etodę   elastooptycznej  warstwy  powierzchniowej  [1], która  pozwala  na  badanie
stanu  odkształ ceń  w  konstrukcji  przy  obcią ż eniach  powodują cych  lokalne  przekroczenie
granicy  plastycznoś ci.  D oś wiadczenia  przeprowadzono  w  dwóch  etapach:

a)  badan ia  przy  wzrastają cych  obcią ż eniach  jednokrotnych  (na  modelu  duralowym),
mają ce  n a  celu  obserwację   propagacji  obszarów  plastycznych  i  wyznaczenie  noś noś ci
granicznej;

b)  badan ia przy  obcią ż eniach  powtarzalnych  (na  modelach stalowych)  mają ce  n a  celu
okreś lenie  procesu  przystosowania  się   (adaptacji)  elementu dla  danego  poziomu  obcią ż eń.

Waż niejsze  oznaczenia

R
e
  gran ica  plastycznoś ci  dla stali  [M N / m 2]  •   •   .

Ei  m oduł   sprę ż ystoś ci  dla stali  [M N / m 2]  . ...  .  . •
v

s
  liczba  Poissona  dla stali

R02  umowna  granica  plastycznoś ci  dla duralu  [M N / m 2]
Ed  m oduł   sprę ż ystoś ci  dla duralu  [M N / m 2]
Vi  liczba  Poissona  dla duralu
m  rzą d  izochroray  '  .  .
k  wartość  izochromy  wyznaczona  przez  cechowanie elastoptycznej  warstwy  powierzchniowej;

riif,r  rzą d  izochromy  granicznej  wyznaczają cej  granicę   obszaru  plastycznego
n  liczba  cykli  obcią ż enia  powtarzalnego

,  .  iip liczba  cykli  obcią ż enia  potrzetjna  do  przystosowania
P  sił a  obcią ż ają ca  jarzm o  [N]  -



AN ALIZA  SPRĘ Ż YSTO- PLASTYCZNA  JARZMA

Po  siia  przyję ta  jako  umowna  wartość  noś noś ci  granicznej  jarzm a  [N ]
P

spr
  noś ność  sprę ż ysta  — sił a,  przy  której  wystę pują   pierwsze  odkształ cenia  trwał e  [N ]'

Ppi  noś ność  graniczna  jarzma  wyznaczona  doś wiadczalnie  [N ]
Pr  teo'retycznie  okreś lona  dolna  ocena  noś noś ci  granicznej  jarzm a  [N ]

Poziom  obcią ż enia  okreś la  się   nastę pują cymi  współ czynnikami:

4 5 9

ą   =   współ czynnik  obcią ż enia  statycznego
Po

'•   Pspr

Po

ppl
f  =  współ czynnik  zwię kszenia  noś noś ci  granicznej  wedł ug  [2]

Pr

P  =
*  sp.

współ czynnik  obcią ż enia,  powtarzalnego

Jak ł atwo stwierdzić, mię dzy  współ czynnikami p  i q zachodzi zależ ność

n  -P  =

2.  Badanie  przy  obcią ż eniach  jednokrotnych

2.1.  Przygotowanie modelu i badania wstę pne. Model jarzma  wykonano  z  duralu PA- 6  o gru-
boś ci  7  mm  wedł ug  rysunku  1.  Model  ten  ze  wzglę dów  technicznych  (prostota  ukł adu
obcią ż ają cego)  zaprojektowano  w  kształ cie  zestawionych  razem  dwóch  symetrycznych
czę ś ci, odpowiadają cych  konturowi jarzma.  Kształ t jarzma jest  wię c taki, jak  na przykł ad

ł

Rys.  1

poł ówka modelu po lewej  stronie pł aszczyzny  symetrii.  Oddział ywanie  sworznia  przedsta-
wiono  na  rysunku  1 jako  sił ę  skupioną .  Model jarzma  p o  wypolerowaniu  i  wytrawieniu
pokryto  obustronnie  (dla  uniknię cia  zginania)  elastooptyczną   warstwą   powierzchniową
o gruboś ci  2  mm z ż ywicy epoksydowej.  W celu wyznaczenia  parametrów  charakterystyki
materiał u modelu przeprowadzono  ś cisłą   próbę   rozcią gania  n a  znormalizowanych  prób-
kach  dziesię ciokrotnych.  Ś rednie  wartoś ci  parametrów  fizycznych  wynoszą :

R
02
  -   226[M N / m 2];  E

a
  =  7,1 ._10*[MN / m2];  v„ =   0,33.

Wykonano  również  pomiary  czuł oś ci pokrycia  na  próbkach  rozcią ganych,  wykonanych
z  duralu  z  naklejoną   elastooptyczną   warstwą   powierzchniową .  Odkształ cenia  próbek
mierzono  tensometrami  mechanicznymi.  Wyznaczona  wartość  izochromy  wynosił a:

k  =   1,08- 10-3[1 / rzą d  izochromy].

dla  ś wiatła  o  dł ugoś ci  fali  X  =  447  nm



[460]



4  Mech.  Teoret.  i  Stos.  4/78 [461]



462 J.  KAPKOWSKI

2.2.  Przeprowadzenie  doś wiadczenia.  M odel  jarzm a  po ddawan o  rozcią ganiu  (jak  n a  rys.  1)
p rzy  n iewielkich  przyrostach  współ czynnika  q. Jako  wartość  odn iesien ia  (um owną   noś ność
gran iczn ą   ja r zm a )  przyję to  sił ę   wynikają cą   z jedn oosiowego  rozcią gan ia  ja r zm a  w  przek-
roju A- A  n aprę ż en iami równymi  granicy plastycznoś ci  ( i?0 2) .'D la poszczególnych  poziomów
obcią ż en ia  rejestrowan o  fotograficznie  obrazy  izochrom  w  ś wietle m on ochrom atyczn ym
(^  =   447  n m )  spolaryzowan ym  koł owo.  W  rezultacie  otrzym an o  peł n y  obraz  rozwoju
izo ch ro m  w  trakcie  procesu  obcią ż enia  (rys. 2).  P o każ dych  kilku  etapach obcią ż enia, od-
cią ż ano  m o del,  rejestrują c  także  izochrom y  wynikają ce  z  resztkowego  stan u  odkształ ceń.

2.3.  Analiza  wyników.  Wyznaczenie  gran ic  obszarów  plastycznych  przeprowadzon o  me-
todą   p o d a n ą   w  pracach  [1],  [3]. P rzy  warun ku  plastycznoś ci  H ubera- M izesa  i dla  zastoso-
wan ego  m a t er ia ł u  m odelu,  gran ica  ta  jest  izochromą   o  rzę dzie

1 +  0,33  226
7, 1- 10*^1, 08- 10-3  0,933

=   4 , 2 .

O br a z  gran ic  obszarów  plastycznych  p o kazan o  n a  rysun ku  3,  dla  róż n ych  poziom ów
obcią ż en ia  okreś lon ych  współ czynnikiem q. N ależy t u d o d ać, że wartość tego współ czynnika
sko rygo wan o ,  uwzglę dniając  udział  elastooptycznej  warstwy powierzchniowej  w przenosze-

Rys.  3

n iu  obcią ż en ia  dział ają cego  n a  m odel. Wyn iki  wskazują ,  że  najbardziej  intensywny  rozwój
obszarów  plastyczn ych  wystę puje  w  kierun kach  I  i  I I .  Pierwsze  odkształ cen ia trwał e po-
jawiają   się   n a  brzegu  o t wo ró w  w  kieru n ku  I  przy  współ czyn n iku  obcią ż enia

q
spr

  m  0, 53.



AN ALIZ A  SPRĘ Ż YSTO- PLASTYCZNA JARZMA 463

Analizują c  wę drówkę   granicy  obszaru  plastycznego  wzdł uż  kierun ku  I  o t rzym an o  n o ś n o ść

graniczną   okreś loną   współ czynnikiem

(Tul  = 1 , 2 1 ,

przy  której  uplastycznienie  obejmuje  cał y  przekrój  ja r zm a  poniż ej  otworu  (kierun ek  I ) .

Pola I  :  stan graniczny
Pola U ;  stan granic2ny

Pola  III:  a- 0,62o-p,
er —  0,48  ffp,

Pola IV:  stan graniczny
S

,
p

S 2= - 0, 72ap l

Rys.  4

D la  porówn an ia  przeprowadzon o  an alizę   n oś n oś ci  granicznej  ja r zm a  m et o d ą   statyczn ie
dopuszczalnych  pól  n aprę ż eń  [4].  N a  rysun ku  4  przedstawion o  t a ki  zestaw  n iecią gł ych
pól  n aprę ż eń,  który  d ał   najwyż szą   ocenę   doln ą   n oś n oś ci  gran iczn ej.  Wyn osi  o n a :

(q
P
i)r  -   0,75.

N a  rysun ku  tym  zakreś lono  obszary  zerowe  (wolne  od  n aprę ż eń ). Współ czyn n ik  zwię ksze-

n ia  noś noś ci  granicznej  w  stosun ku  do  pola  z  rysun ku  4  wynosi  zatem



464  J-   KAPJCOWSKI

3.  Obcią ż enia  powtarzalne

D o  bad an ia  przy  obcią ż en iach  cyklicznych  powtarzaln ych  przygotowan o  modele
ja r zm a  ze  stali  ST- 3.  Z ast osowan o  ten  m ateriał ,  pon ieważ  wykazuje  on  niejednoznaczną
zależ ność  er—e  przy  a  =   R

e
.  Jak  wiadom o  [5],  [6] proces  przystosowan ia  elem en tu kon-

strukcyjn ego  polega  n a  tym ,  że  p o  okreś lonej  liczbie  cykli  takiego  samego  obcią ż enia  dla
współ czyn n ika p  >  1 n astę puje  stabilizacja  obszarów  plastyczn ych.  P rzy  n astę pn ych  cyk-
lach  zasię g  o bszaru  uplastyczn ion ego  nie  zwię ksza  się   i  nie  wystę pują   nowe  odkształ cenia
trwał e.

3.1.  Przygotowanie  modelu i  badania  wstę pne. M odele jarzm a  (wg  rys.  1) wykon an o  z  blachy
o  gruboś ci  5  m m .  Blach a  p o d d a n a  został a  obustron n em u  strugan iu  i  szlifowaniu,  aby
uzyskać  gł adką   powierzch n ię   o  odpowiedn ich  wł aś ciwoś ciach  odbijają cych  ś wiatł o.  Po
wycię ciu  kształ tu ,  powierzchn ie  m odelu  wytrawion o  i  pokryto  elastooptyczn ą   warstwą
powierzch n iową   o  gruboś ci  2  m m .  P aram etry  fizyczne  m ateriał u m odelu  wyznaczono  na
zn orm alizowan ych  pró bkach  dziesię ciokrotn ych.  Wyzn aczon o  wielkoś ci:

Re  =   208[ M N / m 2 ] ;  E
s
  =   2,18-   10 5 [ M N / m 2 ] ;  v

s
  =   0,30.

3.2.  Przeprowadzenie doś wiadczenia.  M odel  jarzm a  poddawan o  rozcią ganiu  w  tych  samych
uch wytach ,  kt ó re  uż ywane  był y  przy  bad an iu  m odelu  duralowego  (rozdz.  2).  N a  modelu
n an iesio n o  kieru n ki  I i I I n ajbardziej  intensywnego  rozwoju  obszarów  plastycznych  wyzna-
czon e  w  p o p rzed n ich bad an iach .  Badan ia  prowadzon e  był y  w  ten  sposób,  że przykł adan o
obcią ż en ie  o  pewn ym  współ czyn n iku  p  >  1,  rejestrowan o  obraz  izochrom ,  nastę pnie
m o d el  odcią ż ano  i  p o wt arzan o  wielokrotn ie  taki  cykl  przy  tym  sam ym  współ czynniku  p.
An aliza  wyn ików  pozwolił a  zatem  okreś lić  liczbę   cykli,  p o  których  gran ica  obszarów
plastyczn ych  przestawał a  się   przesuwać.  Jest  to  liczba  cykli  (n

p
)  potrzebn a  d o  przystoso-

wan ia  się   ja r zm a  przy  dan ym  poziom ie  obcią ż enia.  W  dalszym  cią gu  doś wiadczenia
zwię kszano  współ czyn n ik  p  i  przeprowadzan o  cał ą   pro cedu rę   ja k  poprzedn io.

3.3.  Omówienie - wyników.  O trzym an e  współ rzę dne  granicy  obszarów  plastycznych  w  kie-
r u n ka c h  I  i  I I  pozwolił y  n a  zbudowan ie  wykresów  przystosowan ia  przedstawion ych  na
rysu n ku  5.  Wid ać  z  n ich ,  że  dla  róż n ych  poziom ów  obcią ż enia  liczba  cykli  potrzebn ych
d o  przyst osowan ia  jest  ró ż n a.  N a  ogół   n

p
  wzrasta  wraz  ze  wzrostem  współ czynnika  p.

D la  współ czyn n ika  p  ^   1,6  przystosowan ie  jarzm a  zach odzi  podczas  pierwszego  cyklu
obcią ż en ia.

P orówn u ją c  rysun ek  3  i  5b  m o ż na  stwierdzić  pewne  róż n ice w  poł oż en iu granic  obsza-
ró w  plastyczn ych  d la  m odeli  duralowych  i  stalowych.  N a  ogół   obszary  plastyczne  w  mo-
delu  d u ralo wym  mają   wię kszy  zasię g  niż w  stalowym.  Wyn ika  to  z  mał ej  dokł adn oś ci od-
czytywan ia  izoch rom y gran iczn ej  w m odelach wykon an ych  z mię kkiej  stali.  W  tym  bowiem
p r zyp a d ku  izo ch ro m y  są   n ieregularn e,  mają   kształ t  „ p o st rzę p io n y".  N ie  m a  to  jedn ak
wpł ywu  n a  okreś len ie  stabilizacji  izoch rom ,  czyli  n a  ustalen ie  liczby  cykli  (n

p
)  potrzebn ej

d o  p rzyst o so wan ia.

N ależy  t u  d o d a ć , że p r ó by  okreś lają ce  przystosowan ie  jarzm a  przeprowadzon o  w  spo-
sób  uproszczon y.  Z asadn iczo  d la  każ dego  poziom u,  obcią ż enie  powtarzaln e  powin n o  być
realizowan e  n a  n owym  m o d elu ,  aby  wyeliminować  wpł yw  „ pam ię ci m a t er ia ł u ".  Ze wzglę -
d ó w  tech n iczn ych  p ró by  wykon ywan e  był y  n a  jedn ym  m odelu.  W  celu  sprawdzenia  pra-



AN ALIZ A  SPRĘ Ż YSTO- PLASTYCZNA  JARZM A 465

1   2   3 5  6  7 1   2   3   4   5   6   7

Rys.  5

widł owoś ci  wyników wykonano  dodatkowe badania  na nowych  modelach dla kilku  wybra-
nych  poziomów  obcią ż enia.  Te  badania  potwierdził y  poprzednie  wyniki  (odnoś nie  liczby
cykli «p),  co ś wiadczy o tym, że rezultaty  dotyczą ce  innych  współ czynników  p  moż na  rów-
nież  uznać  za  wiarygodne.



466  J.  KAPKOWSKI

Literatura  cytowana  w  tekś cie

1.  J.  KAPKOWSKI,  J.  STU P N ICKI,  Badanie  sprę ż ysto- plastycznyh  pł askich stanów  naprę ż eń metodą  pokryć
optycznie czynnych, Archiwum Budowy  Maszyn,  1,17  (1971).

2.  L.  D IETRIC H ,  J.  MIASTKOWSKI,  W.  SZCZEPIŃ SKI,  N oś noś ć  graniczna  elementów konstrukcji, PWN,
Warszawa  1968.

3.  A.  J.  ALEKSAN D RÓW,  M. H .  ACH METZIAN OW,  Polarizacjonno- opticzeskije  mietody  mechaniki  defor-
mirujemogo tiela,  Izd.  „ N auka"  Moskwa  1973.

4.  W.  SZCZEPIŃ SKI, Projektowanie  elementów  maszyn metodą  noś noś ci granicznej,  PWN , Warszawa  1968.
5.  J.  KAP KOWSKI,  Badania adaptacji rozcią ganego pasma  z otworem,  Archiwum  Budowy  Maszyn, 2, 22

(1975).
6.  J.  A.  K Ó N I G .  T eoria przystosowania konstrukcji,  Wyd.  Zakł ad  N arodowy  im.  Ossoliń skich,  War-

szawa  1971.

P  e 3 K)  M e

ynpyro- miACTKraECKHH   AH AJ I H 3  n P oyn iH H   crEPJKH EBoro
COEflHHEHIM

B  paSoT e  n peflcraBjieH Ł i  pe3yjitTaTH   3KcnepH MeirrajibH faix  HccjieflOBaHHH   n poyuiH H   CTepnaieBoro
n osBepraeiM Lix  o^HOKpaTHUM   H  qmcjiiraecKH M   H arpy3KaM .  AH anitó  pacnpocTpaił eH H ffl  ruia-

o6jiacTeft  npoBOflirrcfl  MeroflOM   oim raecK H   aKTHBHtix  n oK pbiM H .  OnpeflejieH W
oSjiacreS  fljia  BO3pacraiom icc  ypoBH eił   H arpy3K «,  a  TaioKe  pa3B«rH e

n o c jie  o^tepeffH Lix  vyaaion.  3 T O flaxto  BO3MO>KHOCTB  oiipeRejieHMH   MMcjia  miKjioB,  n ocjie  K O -
T o p o r o  HccJieĄ yemfciH   3jieM em  npH cnocoSniSBaeTCH  K flaH H Oi«y ypoBH io  itU KniwecKoH   H arpyaKK.

S u m m a r y

ELASTIC- PLASTIC  AN ALYSIS  OF   BRID G E  PLATE  OF   P IN  JOIN TS

The  subject  m atter of  the paper are the results  of  experimental analysis  of  a bridge  plate of  pin joints
subject  to a  single  and a repeated load. The growth  of  plastic regions  was  studied by the method of photo-
elastic  coating. The  boundaries  of  the plastic regions  were  determined for  increasing  load  levels  as well
as  t h e  development  of  the  plastic regions  due t o  succesive  load  cycles.  This enables  the number of  cycles
to  be  determined, after  which  th e structural element tested  is  adapted for  a  repeated  load  of  prescribed
intensity.

POLITECH N IKA  WAI&ZAWSKA

Praca  został a  zł oż ona  w  Redakcji  dnia  5  lutego 1978  r.

Praca uzyskał a II nagrodą   w  ogólnopolskim konkursie na pracę  doś wiadczalną  w mechanice,  organizo-
wanym  w  1977  r.  przez  Oddział   Czę stochowski PT MT iS,