TD The Journal for Transdisciplinary Research in Southern Africa, 6(1) July 2010, p. 290. 

 

BOEKRESENSIE 

Vredefortkoepel in tyd van oorlogsgeweld 

VE d’Assonville, Generaal De Wet in die Vredefortkoepel, (Marnix, Pretoria, 2010). ISBN: 978-0-
620-46619-6 Prys: onvermeld. Pp. 239. Sagteband, geïllustreer, bibliografie, register, lys van 
foto’s en afdrukke. Met teksverwysings. 

D’Assonville is ’n afgetrede teoloog en hoogleraar aan die voormalige PU vir CHO (tand 
Noordwes Universiteit).  Hy het verskeie teologiese boeke geskryf en is ook die outeur van  
biografieë, onder andere oor die digter Totius en S.J. Du Toit.  Die Afrikaanse volksgeskiedenis 
het hy in die boeke Bloedrivier, Majuba, Kruger en Rhodes, Op die bodem van die Vaaldam en 
Eugène Marais en die Waterberge opgeteken. 

Die skrywer, ’n grondeienaar in die Vredefortkoepel, het in hierdie publikasie die herinneringe 
van generaal Christiaan de Wet, saam met die verloop van die Anglo-Boereoorlog langs die 
Vaalrivier opgeteken.  Interessante gebeure soos: die meule van Mac Kensie wat vyf vragte koring 
vir die boere gemaal het; die slag van die meulwaens, 7km wes van Vredefort; generaal De Wet se 
veilige kamp by Renosterpoort langs die Vaalrivier; verkenners wat 200 opgesaalde Engelse perde 
gekaap het en die Engelse heliograafseine ontsyfer het, word in hierdie hoogs leesbare werk 
beskryf. Die dramatiese deurtogte deur Schoemansdrif, Van Rensburgdrif, Skandinawiëdrif, 
Winkelsdrif, Smitsdrif, Koolmynsdrif, Lindequisdrif en De Wetsdrif word met die nodige 
spanning oorvertel. 

D’Assonville het die veldslae van Tygerpoort, Vanvuurenskloof, Buffelshoek, Groenkop, 
Heuningkoppies, Rooiwal, Tweebos en Koedoesfontein waar De Wet en sy kommando kwaai 
onder die grofgeskut van die Engelse deurgeloop het, in detail beskryf.  Die wêreld in die 
Vredefortkoepel - die dorpies Vredefort, Venterskroon en Reitzburg, en die plase Tygerfontein, 
Leeufontein, Rietfontein, Schoemanshof, Rooikraal, Lindequesfontein en Vlakkuil - is die milieu 
waarbinne generaal De Wet en sy manne ’n verbete stryd teen ’n oorweldigende militêre mag 
gevoer het.  Daar het bomme geval, koeëls gereën, voorrade gebuit, benoude oomblike ervaar en 
wegkom planne beraam.  Die Engelse se magteloosheid om die Boere te verslaan, hulle beleid van 
die verskroeide, konsentrasiekampe (Vredefortwegkamp) en die wegvoer van mans na die Britse 
eilande is die koepelbewoners nie gespaar nie. Die foto’s, afdrukke en kaarte is toepaslik en 
komplimenteer die teks op die toepaslike plekke.  Verder verleen die register met persons- en 
plekname aan die einde, meer waarde aan die publikasie. 

Nuwe belangstelling in die streek  het veral ná 2005 gekom, toe die United Nations Educational, 
Scientific and Cultural Organization (UNESCO) se wêrelderfenisbewaringsprogram die 
Vredefortkoepel op die lys van wêrelderfenisgebiede geplaas het.  Hierdie boek is ’n uitstekende 
kultuurhistoriese bron oor die Anglo-Boereoorlog in die Vredefortkoepel. Dit is ook van 
toepassing op die omliggende gebied. Dit word aanbeveel vir enige iemand wat meer oor die 
geskiedenis van die area wil weet.   

Claudia Gouws 

Noordwes Universiteit